پرتره‌ای از لئوناردو داوینچی؛ آشکار شدن علت ناتمامی تابلوی مونالیزا

ستف رایتر، یاسمین ساپلاکوگلو

لئونارد داوینچی در اواخر زندگی حرفه ای‌اش، توانایی استفاده از دست راستش را از دست داد مشکلی که تا مدت‌ها تصور می‌شده که به دلیل سکته مغزی بوده است. اما تحلیل‌های جدید نشان می‌دهد که آسیب عصب دست‌اش منجر به فلج شده بود.
در این مقاله که در 3 می 2019 در مجله Royal society of medicine منتشر شده است، دو پزشک ایتالیایی مطرح کردند که از کار افتادگی دست لئوناردو احتمالا به دلیل ضربه‌ای است که بعد از غش کردن هنرمند، به عصب دستش وارد شده است. آن‌ها بر اساس پرتره‌هایی که در قرن 16 از او کشیده شده است به این نتایج دست یافتند.
لئوناردو چپ دست بود، اما بر اساس مطالعاتی که صورت گرفته است، از جمله تحلیل‌های دست خط، او از دست راستش نیز به صورت ماهرانه‌ای استفاده می‌کرده است. اگرچه اغلب با دست چپ خود می‌نوشت اما بر اساس شواهد با معمولا دست راستش نقاشی می‌کرد.
پرتره که در مرکز تحلیل‌های نوین قرار دارد، توسط هنرمند ایتالیایی Giovan Ambrogio Figino با گچ قرمز رنگ در قرن 16 نقاشی شده است و لئوناردوی مسن را نشان می‌دهد. نویسنده مقاله اشاره کرده است که در این نقاشی، بازوی راست این هنرمند معروف در لباس بانداژ مانندی پیچیده شده است و دست راستش معلق است و انگشتانش کمی به سمت داخل خم شده است.
در ادامه گفتند که دست نقاشی شده در پرتره، حالت "دست مشت شده و بسته" معمولا به دلیل انقباض ماهیچه ناشی از سکته مغزی، نیست. یکی از نویسندگان مقاله، دکتر دیوید لاتزری متخصص جراحی پلاستیک و زیبایی در رم، اظهار داشت بر اساس عکس، تشخیص‌های دیگری مانند فلج اولنار، که تحت عنوان "دست پنجه" شناخته می‌شود، محتمل است.
فلج اولنار به شرایطی می‌گویند که انگشتان دست به دلیل آسیب عصب اولنار عصب اصلی که از گردن به سمت انگشتان می‌رود و به ساعد و دست حس و توانایی حرکت می‌دهد همانند پنجه حیوانات خم می‌شود.
لاتزری و همکارش دکتر کارلو روسی، نورولوژیست در بیمارستان پونتدرا، می‌گوید فلج اولنار می‌تواند ناشی از اتفاقی همانند غش کردن یا بر زمین افتادن باشد. علاوه بر این، به دلیل اینکه او سایر علائم مشخص یا مشکلات حرکتی نداشت، احتمال فلج مغزی بسیار کم است.
لاتزری گفت که فلج الونار می‌تواند پاسخ ناتمام ماندن تعداد زیادی از نقاشی‌های لئوناردو از جمله مونالیزا در 5 سال آخر زندگی حرفه‌ای او باشد. در حالی‌که به تدریس ادامه داده است.

پرتره‌ای از لئوناردو داوینچی که نشان می‌دهد دست راست هنرمند در لباس کشباف و بانداژ است.