انسان در طول تاريخ در تلاش بوده است با تسلط بر طبيعت و آگاهي بر قوانين متعدد آن، زندگي آرام و همراه با آرامش و رفاه داشته باشد. از آنجا که طبيعت و حوادث آن عينيت داشته و به راحتي قابل مشاهده است، انسان در شناسايي قوانين حاکم بر آن و رشد علوم طبيعي، زودتر و سريع تر توسعه يافته است اما، خود انسان و رفتارهاي گوناگون وي، به عنوان بخشي از طبيعت، به خاطر ناملموس بودن و بعضا غيرقابل مشاهده بودن برخي رفتارها از جمله نيات، تفکر، حافظه و مواردي نظير آن، علوم انساني، اجتماعي و رفتاري، ديرتر و کندتر از علوم طبيعي رشد يافته است. با اين حال، در کنار علوم طبيعي، علومي که به اصطلاح انساني يا اجتماعي ناميده مي شوند، با سرعتي کمتر از علوم طبيعي، اما با شتابي منطقي در حال توسعه و تکامل هستند.
يکي از موضوع ها يا مواردي که همواره مورد توجه انسان بوده، رفتار خود انسان است. رفتار انسان ابتدا در دانش فلسفه و سپس در علم روانشناسي مورد مطالعه قرار گرفته است. اما از آنجا که رفتارهاي انسان، ابعاد و جنبه هاي متنوعي دارد غير از روان شناسي، ساير علوم مرتبط نيز به مطالعه جنبه هايي از رفتار انسان مي پردازند. براي روان شناسان و ساير متخصصان علوم رفتاري و اجتماعي، هميشه اين سؤال مطرح بوده است که چرا انسان اين گونه رفتار مي کند؟ چگونه مي توان رفتار انسان را کنترل و مديريت کرد؟ به زعم ايشان، با کنترل و مديريت رفتار انسان، روابط مناسب تر و دنيايي بهتر مي توان ساخت. براي دانشمندان و علما از جمله روان شناسان، پيش بيني پذيري انسان و قارا وي از اهميت بالايي برخوردار بوده است. به زعم دانشمندان و علما، کنترلين مديريت رفتار، مي تواند به ساختن دنيايي بهتر کمک کند. به عبارت ديگر، هرح در دنيا به طور طبيعي ظهور کرده و يا به دست انسان ساخته مي شود، اگر کنترلين قابل مديريت نباشد، مي تواند آثار منفي به بار آورد. بنابراين، هرچه طبيعت دستاوردهاي بشري و از همه مهم تر، رفتار خود انسان، قابل پيش بيني و کنترل باشد به راحتي مي توان از مخاطرات پيشگيري و اقدامات لازم را فراهم کرد.
براي مثال، انسان براي زندگي همراه با رفاه و آرامش، دستاوردهاي مادي فراواني از جمله برق يا الکتريسيته، آب آشاميدني تصفيه شده، گاز، اتومبيل، راديو و تلويزيون و هزاران مورد ديگر را کشف يا اختراع کرده است. اما اين دستاوردها زماني براي انسان رفاه و آرامش به همراه خواهد داشت که بر آنها کنترل کافي نيز داشته باشد. مثلا، براي کنترل ميزان و شدت آب مصرفي از کنتور، براي توقف اتومبيل از ترمز و براي استفاده و مديريت تلويزيون از کنترل کننده استفاده مي کند. بدون اين کنترل کننده ها عملکرد وسايل مذکور از اختيار انسان خارج و حتي مي تواند خسارت هاي جبران ناپذيري بر انسان تحميل کند.
حال سؤال اين است، انسان براي کنترل و مديريت رفتارهاي خود، چه چيزي لازم دارد؟ به عبارت ديگر، اگر گاز، آب و برق مصرفي داراي کنتور است و اگر اتومبيل داراي ترمز است و اگر راديو و تلويزيون داراي کنترل کننده است، انسان براي کنترل رفتارهاي خود، چه چيزي بايد داشته باشد؟ پاسخ اين سؤال، در اخلاق و اخلاقيات است. يعني، در اصل اخلاق همان کنتور يا کنترل کننده رفتارهاي انسان است. انسان بدون اخلاق، همانند اتومبيل بدون ترمز يا همان اسلحه بدون ضامن است. انسان شايد در اثر پيشرفت علم، پا در کرات ديگر غير از کره زمين بگذارد و به شناخت آنها بپردازد، اما بدون اخلاق، نه تنها اين پيشرفت ها دوام و ارزشي نخواهد داشت، بلکه حتي نمي تواند روابط خانوادگي، روابط شغلي و روابط اجتماعي خود را تنطيم کند. با اين توصيف، بهتر مي توان درک کرد که چرا هدف از بعثت انبيا از جمله حضرت ختمي مرتبت محمد مصطفي (ص) تکميل مکارم اخلاق بوده است.